Nhập khẩu cây cảnh về Việt Nam đang ngày càng phổ biến, đặc biệt với các doanh nghiệp kinh doanh cây cảnh cao cấp, cây bonsai, cây trang trí nội thất, cảnh quan đô thị hoặc phục vụ dự án. Tuy nhiên, cây cảnh là mặt hàng đặc thù, thuộc nhóm đối tượng bắt buộc kiểm dịch thực vật, do đó quá trình nhập khẩu phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện pháp lý và kỹ thuật.
Việc không nắm rõ quy định có thể khiến lô hàng bị giữ tại cảng, xử lý bắt buộc, tái xuất hoặc tiêu huỷ, gây thiệt hại lớn về chi phí và thời gian.
1. Cây cảnh từ nước ngoài có được phép đưa vào Việt Nam không?
Theo quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam, cây cảnh từ nước ngoài được phép nhập khẩu vào Việt Nam, không bị cấm nhập khẩu, với điều kiện doanh nghiệp phải tuân thủ đầy đủ các yêu cầu về kiểm dịch thực vật và quản lý chuyên ngành.
Cây cảnh được xếp vào nhóm sinh vật sống, có khả năng mang theo sâu bệnh, mầm bệnh hoặc sinh vật ngoại lai gây hại. Vì vậy, dù được phép nhập khẩu, mặt hàng này không được xem là hàng hóa thông thường, mà thuộc diện quản lý chặt chẽ của cơ quan chuyên ngành nông nghiệp.
Việc cho phép hay không cho phép nhập khẩu không chỉ phụ thuộc vào tên gọi “cây cảnh”, mà còn dựa trên nhiều yếu tố cụ thể, bao gồm:
- Chủng loại và đặc điểm sinh học của cây
- Tình trạng cây khi nhập khẩu (cây sống, cây giống, có bầu đất hay không có bầu đất)
- Quốc gia và vùng lãnh thổ xuất khẩu
- Nguy cơ xâm nhập dịch hại đối với hệ sinh thái và nông nghiệp trong nước
Cây cảnh được phép nhập khẩu trong những trường hợp nào?
Về nguyên tắc, cây cảnh được phép nhập khẩu khi đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:
- Không thuộc Danh mục loài cấm nhập khẩu theo quy định của pháp luật Việt Nam
- Không thuộc Danh mục loài xâm hại hoặc có nguy cơ xâm hại cao
- Được cơ quan kiểm dịch thực vật của Việt Nam chấp thuận cho nhập khẩu
- Có đầy đủ giấy phép và chứng từ kiểm dịch thực vật hợp lệ
Trong thực tế, phần lớn các loại cây cảnh phổ biến như:
- Cây trang trí nội thất
- Cây bonsai
- Cây cảnh quan đô thị
- Cây giống phục vụ nhân giống
đều có thể nhập khẩu chính ngạch, nếu thực hiện đúng quy trình kiểm dịch.
Những trường hợp cây cảnh có thể bị hạn chế hoặc không được phép nhập khẩu
Không phải mọi loại cây cảnh đều được nhập khẩu một cách tự do. Một số trường hợp có thể bị hạn chế hoặc không được phép nhập khẩu, bao gồm:
- Cây thuộc loài chưa từng được nhập khẩu vào Việt Nam, có nguy cơ dịch hại cao
- Cây có nguồn gốc từ khu vực đang có dịch bệnh thực vật
- Cây thuộc danh mục loài nguy cấp, quý hiếm, cần giấy phép quản lý đặc biệt (CITES)
- Cây có bầu đất, rễ mang đất từ quốc gia có nguy cơ sinh vật gây hại trong đất
Với các trường hợp này, doanh nghiệp có thể bị yêu cầu:
- Thực hiện Phân tích nguy cơ dịch hại (PRA) trước khi nhập khẩu
- Áp dụng biện pháp xử lý bắt buộc trước hoặc sau khi hàng về Việt Nam
- Hoặc không được cấp phép nhập khẩu nếu không đáp ứng điều kiện kiểm soát rủi ro
Doanh nghiệp cần hiểu đúng: “được phép nhập khẩu” không đồng nghĩa với “nhập khẩu dễ”
Một điểm doanh nghiệp thường hiểu chưa đúng là: Cây cảnh được phép nhập khẩu không có nghĩa là có thể nhập khẩu ngay mà không cần chuẩn bị hồ sơ.
Thực tế, cơ quan chức năng chỉ cho phép thông quan khi:
- Hồ sơ pháp lý đầy đủ
- Kiểm dịch thực vật đạt yêu cầu
- Không phát hiện sinh vật gây hại vượt ngưỡng cho phép
Nếu thiếu một trong các yếu tố trên, lô hàng hoàn toàn có thể:
- Bị giữ tại cảng để kiểm tra kéo dài
- Bị yêu cầu xử lý bổ sung với chi phí cao
- Bị buộc tái xuất hoặc tiêu hủy
Ý nghĩa của việc quản lý chặt cây cảnh nhập khẩu
Việc quản lý nghiêm ngặt cây cảnh nhập khẩu không nhằm gây khó cho doanh nghiệp, mà để:
- Bảo vệ hệ sinh thái và sản xuất nông nghiệp trong nước
- Ngăn chặn sinh vật ngoại lai xâm hại
- Đảm bảo an toàn sinh học lâu dài
Do đó, doanh nghiệp nhập khẩu cây cảnh cần tiếp cận mặt hàng này với tư duy tuân thủ, thay vì chỉ xem đây là thủ tục hành chính thông thường.
2. Điều kiện bắt buộc về kiểm dịch thực vật
2.1. Phải có Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật (Phytosanitary Certificate)
Mọi lô hàng cây cảnh nhập khẩu vào Việt Nam bắt buộc phải có Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật do cơ quan kiểm dịch của nước xuất khẩu cấp.
Chứng thư này xác nhận:
- Cây cảnh đã được kiểm tra
- Không mang sâu bệnh nguy hiểm
- Đã được xử lý theo yêu cầu của nước nhập khẩu (nếu có)
Không có chứng thư kiểm dịch → lô hàng không đủ điều kiện thông quan.
2.2. Phải xin Giấy phép kiểm dịch thực vật nhập khẩu tại Việt Nam
Trước khi hàng về cảng, doanh nghiệp cần nộp hồ sơ xin Giấy phép kiểm dịch thực vật nhập khẩu tại Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp & PTNT).
Giấy phép này thể hiện:
- Loại cây được phép nhập khẩu
- Nguồn gốc xuất xứ
- Điều kiện kỹ thuật, xử lý kèm theo (nếu có)
Đây là căn cứ để cơ quan kiểm dịch tại cửa khẩu thực hiện kiểm tra khi hàng về.
3. Phân tích nguy cơ dịch hại (PRA) – Trường hợp cần lưu ý
Đối với những loài cây mới, chưa từng nhập khẩu vào Việt Nam hoặc có nguy cơ dịch hại cao, doanh nghiệp có thể bị yêu cầu thực hiện Phân tích nguy cơ dịch hại (PRA) trước khi được cấp phép nhập khẩu.
PRA là quá trình:
- Đánh giá mức độ rủi ro sinh học
- Xác định biện pháp kiểm soát phù hợp
- Quy định điều kiện nhập khẩu cụ thể cho từng loại cây
Quy trình này thường kéo dài hơn so với nhập khẩu thông thường, do đó doanh nghiệp cần chủ động kiểm tra từ giai đoạn lựa chọn nguồn hàng.
4. Yêu cầu đối với các loài cây thuộc diện bảo tồn, CITES
Một số loại cây cảnh có giá trị cao hoặc nguồn gốc tự nhiên có thể thuộc danh mục quản lý CITES hoặc danh mục loài nguy cấp, quý hiếm.
Trong trường hợp này, ngoài kiểm dịch thực vật, doanh nghiệp bắt buộc phải có giấy phép CITES do cơ quan có thẩm quyền cấp.
Nếu không có giấy phép hợp lệ:
- Hàng có thể bị tịch thu
- Doanh nghiệp đối mặt với xử phạt hành chính nặng, thậm chí trách nhiệm hình sự
5. Điều kiện kỹ thuật khi nhập khẩu cây cảnh
Bên cạnh các yêu cầu về pháp lý và kiểm dịch, điều kiện kỹ thuật là yếu tố then chốt quyết định lô hàng cây cảnh có được thông quan thuận lợi hay không. Trên thực tế, nhiều lô hàng dù đầy đủ hồ sơ nhưng vẫn bị giữ tại cảng do không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật sinh học theo quy định kiểm dịch thực vật.
Các điều kiện kỹ thuật khi nhập khẩu cây cảnh tập trung vào đặc điểm sinh học, cách xử lý, đóng gói và khai báo thông tin, nhằm hạn chế tối đa nguy cơ xâm nhập dịch hại vào Việt Nam.
5.1. Tên khoa học phải khai báo chính xác
Khi làm hồ sơ nhập khẩu cây cảnh, doanh nghiệp cần khai báo:
- Tên thương mại
- Tên khoa học (Latin)
Việc khai sai hoặc thiếu tên khoa học là nguyên nhân phổ biến khiến:
- Hồ sơ bị yêu cầu bổ sung
- Lô hàng bị giữ để xác minh
5.2. Yêu cầu xử lý trước khi xuất khẩu
Tùy từng loại cây và quốc gia xuất khẩu, cây cảnh có thể phải:
- Loại bỏ đất
- Xử lý khử trùng, hun trùng
- Làm sạch côn trùng bám trên thân, rễ
Đặc biệt, cây có bầu đất thường bị kiểm soát nghiêm ngặt hơn do nguy cơ mang mầm bệnh.
6. Thủ tục kiểm tra khi hàng về cửa khẩu Việt Nam
Khi lô cây cảnh nhập khẩu cập cảng biển, sân bay hoặc cửa khẩu đường bộ tại Việt Nam, doanh nghiệp bắt buộc phải thực hiện kiểm tra chuyên ngành và thông quan theo đúng quy định. Đây là bước quan trọng quyết định việc lô hàng có được phép nhập khẩu hay không.
Khi lô hàng cập cảng hoặc sân bay, Chi cục kiểm dịch thực vật sẽ:
- Kiểm tra hồ sơ
- Kiểm tra thực tế lô hàng
- Lấy mẫu (nếu cần)
Nếu đạt yêu cầu, doanh nghiệp sẽ được cấp Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật nhập khẩu, cho phép thông quan hàng hóa.
Trường hợp phát hiện sâu bệnh:
- Lô hàng có thể bị yêu cầu xử lý bổ sung
- Trường hợp nghiêm trọng có thể bị tái xuất hoặc tiêu huỷ
7. Thuế và mã HS khi nhập khẩu cây cảnh
Khi nhập khẩu cây cảnh về Việt Nam, việc xác định đúng mã HS và nghĩa vụ thuế là yếu tố bắt buộc để lô hàng được thông quan hợp pháp. Khai sai mã HS hoặc áp dụng sai thuế suất có thể dẫn đến bị truy thu thuế, xử phạt hành chính hoặc kéo dài thời gian thông quan.
Việc xác định đúng mã HS là cơ sở để:
- Tính thuế nhập khẩu
- Áp dụng thuế VAT
- Tránh rủi ro truy thu, xử phạt sau thông quan
Do đặc thù nhiều chủng loại cây, doanh nghiệp nên xác định mã HS trước khi ký hợp đồng nhập khẩu.
8. Những rủi ro doanh nghiệp thường gặp khi nhập khẩu cây cảnh
Cây cảnh là nhóm hàng hóa đặc thù, vừa thuộc diện quản lý chuyên ngành nghiêm ngặt, vừa có yêu cầu cao về bảo quản và kiểm dịch. Nếu doanh nghiệp không chuẩn bị kỹ ngay từ đầu, quá trình nhập khẩu rất dễ phát sinh rủi ro, gây tổn thất về chi phí, thời gian và chất lượng hàng hóa.
Cụ thế, những lỗi doanh nghiệp thường gặp khi nhập khẩu cây cảnh có thể là:
- Không xin giấy phép kiểm dịch trước khi hàng về
- Thiếu hoặc sai chứng thư kiểm dịch từ nước xuất khẩu
- Khai báo không chính xác tên khoa học
- Nhập loài thuộc diện quản lý đặc biệt mà không có giấy phép phù hợp
- Không chuẩn bị phương án xử lý khi hàng bị kiểm tra chuyên sâu
9. Giải pháp nhập khẩu cây cảnh an toàn, đúng quy định
Nhập khẩu cây cảnh là nhóm hàng đặc thù, chịu sự quản lý chặt chẽ về kiểm dịch thực vật, hải quan và điều kiện vận chuyển hàng sống. Chỉ cần sai sót nhỏ trong hồ sơ hoặc quy trình xử lý cũng có thể khiến lô hàng bị giữ lại, phát sinh chi phí lớn hoặc buộc tái xuất.
Trường Thành Logistics là đơn vị logistics chuyên nghiệp, có kinh nghiệm thực tế trong nhập khẩu hàng hóa chính ngạch, đặc biệt là các mặt hàng cần kiểm soát chuyên ngành như cây cảnh, cây sống, nông sản.
Trường Thành Logistics mang lại gì cho doanh nghiệp?
Tư vấn pháp lý và điều kiện nhập khẩu ngay từ đầu
- Kiểm tra danh mục cây cảnh được phép nhập khẩu
- Đối chiếu quy định của Cục Bảo vệ Thực vật
- Tư vấn điều kiện, giấy phép cần thiết trước khi ký hợp đồng mua bán
Giải pháp này giúp doanh nghiệp tránh rủi ro bị từ chối thông quan ngay từ khâu chuẩn bị.
Chuẩn bị và kiểm soát hồ sơ kiểm dịch – hải quan
- Rà soát hồ sơ kiểm dịch thực vật từ nước xuất khẩu
- Hướng dẫn hoàn thiện chứng từ đúng chuẩn
- Thực hiện khai báo hải quan chính ngạch, đúng mã HS, đúng thuế
Nhờ đó, lô hàng được xử lý nhanh gọn, hạn chế phát sinh chỉnh sửa hồ sơ khi hàng về cửa khẩu.
Giải pháp vận chuyển và bảo quản phù hợp cho cây cảnh
- Phương thức vận chuyển phù hợp từng loại cây
- Phương án đóng gói, bảo quản đảm bảo chất lượng
- Tối ưu thời gian vận chuyển để giảm rủi ro hư hỏng
Cây cảnh được đưa về Việt Nam trong tình trạng ổn định, sẵn sàng phân phối hoặc trồng chăm sóc tiếp.
Theo sát quy trình kiểm dịch và thông quan tại cửa khẩu
- Đăng ký kiểm dịch thực vật kịp thời
- Phối hợp xử lý kiểm tra thực tế
- Chủ động làm việc với các cơ quan chức năng khi phát sinh yêu cầu
Điều này giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian thông quan và kiểm soát chi phí lưu kho, lưu bãi.
Đối tác đồng hành đáng tin cậy cho nhập khẩu cây cảnh
Với kinh nghiệm thực tế và quy trình làm việc rõ ràng, Trường Thành Logistics không chỉ là đơn vị vận chuyển hàng quốc tế (vận chuyển hàng hoá đường biển, đường hàng không, đường bộ…), mà còn là đối tác tư vấn và triển khai nhập khẩu chính ngạch cho doanh nghiệp, làm thủ tục hải quan hàng hoá trọn gói, dịch vụ xin giấy phép CITES chuyên nghiệp…
Liên hệ Trường Thành Logistics để được tư vấn chi tiết giải pháp nhập khẩu cây cảnh an toàn, đúng quy định và tối ưu chi phí cho từng lô hàng.
Trường Thành Logistics – Chuyên nghiệp, tận tâm
Hotline: 0915 36 38 39
Trụ sở: Tầng 5, Tháp A, tòa nhà Sông Đà, Phạm Hùng, P.Từ Liêm, Hà Nội.
Email: sale@truongthanhjsc.com
info@truongthanhlogistics.com
Website: https://truongthanhlogistics.com/
CHI NHÁNH HẢI PHÒNG
Địa chỉ: Phòng C103, Tòa nhà TTC, 630 Lê Thánh Tông, Hải An, Hải Phòng
CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
Địa chỉ: 126 Châu Thị Vĩnh Tế, Phường Ngũ Hành Sơn, Thành phố Đà Nẵng
CHI NHÁNH HỒ CHÍ MINH
Phòng 41 tầng 4 tòa nhà Casanova số 85 Nguyễn Sơn, Phường Phú Thạnh, Hồ Chí Minh
